الماس دریای نور

الماس دریای نور بزرگترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهر های ملی ایران و یکی از گوهر های معروف جهان است . وزن الماس دریای نور هفت مثقال و بیست نخود ( حدود ۱۸۲ قیراط ) می باشد . البته پیش از تراش ، زیادتر از این بوده است .

تاریخ استخراج و کشف الماس دریای نور

تاریخ استخراج یا کشف آن مشخص نیست ولی به بیش از چهارهزار سال می رسد . دریای نور به همراه کوه نور توسط نادرشاه افشار جزو هدایای محمدشاه گورکانی و غنایم جنگی از هند به ایران آورده شده است . این سنگ قیمتی پس از نادرشاه ظاهرا به تصرف نوه وی شاهرخ درآمده سپس به دست میرعلم خان عرب خزیمه و پس از آن به دست محمد حسن خان قاجار افتاد و از او به کریم خان زند و سرانجام به لطفعلی خان رسید و پس از کور کردن او ، آقا محمد خان شخصا بازوبندهای دریای نور و تاجماه را از بازوان او گشوده متصرف گردید و بدین گونه این گوهر یکتا جزو گوهرهای خرانه های قاجار درآمد .

در زمان ناصر الدین شاه

دریای نور تا زمان ناصرالدین شاه در وسط یکی از بازوبند های سلطنتی نصب شده بود ولی در زمان او که استفاده از بازوبند منسوخ شد ، ناصرالدین شاه آنرا به صورت پیش کلاه درآورده در قابی زرین با شیرو خورشید و تاج ، مرصع به ۴۷۵ قطعه برلیان ریزعالی و چهار قطعه یاقوت ، قرار دادند . این الماس برلیان از دو سو تراش خورده است به شکل هرم مثلث القاعده ای است که قاعده آن چهار سانتی متر درازا و سه سانتی متر پهنا دارد و دو سوی دیگر آن اندکی نزدیک به نیمی از این مقدار و بلندی آن اندکی از دو سانتی متر بیش تر است .

همه سطوح دریای نور صاف و یکنواخت است جز یک پخ آنکه فتحعلی شاه با کندن عبارت « سلطان صاحبقران فتحعلی شاه قاجار ۱۲۴۲» از ارزش آن کاسته است . دریای نور را اگر از سطح نگاه کنیم بی رنگ می نماید ولی اگر از اضلاع تماشا کنیم به نسبت وضع نور تغییر رنگ داده ، گاهی به رنگ گلی و گاهی بنفش به نظر می رسد .

ناصرالدین شاه معتقد بوده

ناصر الدین شاه معتقد بوده که این الماس از گوهرهای تاج کورش ( کیخسرو) است و خود او بسیار به این گوهر گرانبها علاقه داشت و گاهی آنرا به کلاه و زمانی به بند ساعت و گاهی به سینه خود نصب می کرد . و حتی تولیت دریای نور را منصبی قرار داده بود و این مهم را به اعیان و بزرگان کشور محول می داشت .

چنانکه در ضمن وقایع سال ۱۲۹۶ هجری قمری در منتظم ناصری می خوانیم که تولیت دریای نور در آن سال ها به حاجی محمد رحیم خان خازن الملک محول بوده است . دریای نور بعد ها داخل موزه جواهرات دولتی گردیده و در همان محل بود تا در سال ۱۳۲۶ هجری قمری هنگامی که محمدعلی میرزا بر اثر شکستی که از مشروطه خواهان خورد به سفارت روس در زرگنده پناهنده شد .

این گوهر را نیز جزو برخی گوهرهای دیگر با خود به آنجا برد و مدعی بود که دریای نور ملک شخصی اوست و نزدیک بود که این گوهر گرانبهای ایران که یادگار پادشاهی مقتدر نادر است . مانند کوه نور راه دیار دیگری را در پیش گیرد . همت ملیون و آزادی خواهان آنرا نجات داد و پس از رفت و آمد ها و گفتگو های بسیار ، این گوهر با مقداری از گوهرهای دیگر از محمد علی میرزا پس گرفته و به موزه و خزانه سلطنتی بازگردانیدند .

موزه جواهرات ملی

در حال حاضر این الماس در موزه جواهرات ملی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد لازم بذکر است این موزه در سال ۱۳۳۴ ساخته و در سال ۱۳۳۹ با تاسیس بانک مرکزی ایران افتتاح شد .

عزیزان علاقه مند می توانند جهت بازدید از موزه ملی جواهرات ایران از روز شنبه تا سه شنبه از ساعت ۱۴ تا ۱۶:۳۰ از آن به ادرس تهران،میدان امام خمینی، خيابان فردوسی، نرسیده به چهارراه استانبول،ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران اقدام نمایند ( ورود کودکان زیر ۱۲ سال ممنوع می باشد )  به یاد داشته باشید دریای نور با الماس کوه نور که بعد از مرگ نادر شاه، توسط احمدشاه درانی به افغانستان برده شد و بعدها نیز در هند بدست کمپانی هند شرقی افتاده .

سرانجام

در نهایت به ملکه ویکتوریا هدیه شد و هم اکنون نيز اين گوهر در تاج ملکه اليزابت، ملکه فعلی انگلستان، نصب است متفاوت است و نباید به علت اندکی مشابه بودن واژه ها اشتباه شود . مجموعه ماسیا تنها برند تولید کننده زیورآلات دریایی در کشور بهترین ها را برای شما آرزومند است .

منابع : دکترمنصور قربانی – سنگ ها و کانی های گرانبها – پایگاه بانک مرکزی