پستانداران دریایی
عقیده به وجود گاو دریانورد مسخره به نظر می‌رسد ولی جانوری به نام گاو دریایی وجود دارد که در آب زندگی می کند و خویشاوندی نزدیک تری با گاو خشکی دارد تا هر موجود دریایی . البته ، گاو دریایی تنها یکی از پستانداران بسیاری است که دورترین اجداد آن ها صد ها میلیون سال پیش زندگی می کردند و او اکنون به اقیانوس بازگشته است .
یک گروه از این پستانداران دریایی ، یعنی نهنگها چنان اقیانوس را دوست داشتنی یافتند که در ۵۰ میلیون سال گذشته نه تنها به صورت بزرگترین پستانداران بلکه به صورت بزرگترین جانوران روی این سیاره در آمدند . آنها حتی از دایناسورهای غول پیکری که زمانی روی کره زمین زندگی می کردند نیز بزرگتر هستند . نوع دیگری از این پستانداران خوک های دریایی هستند که بزرگترین گروه پستانداران گوشتخوار روی زمین را تشکیل می دهند .
از این واقعیت ها می‌توان به راحتی نتیجه گیری کرد که پستانداران اقیانوس ها امروزه بسیار خوب خود را به محیط سازش داده اند . متاسفانه این نتیجه گیری درست نیست . حداقل در ۱۵۰ سال اخیر چنین نبوده است ، چون پستانداران قدرتمند دیگری یعنی انسان زندگی را برای پستانداران دریایی غیرقابل تحمل ساخته است .
دلیل ساده ای برای این مطلب وجود دارد . پستانداران دریایی این بدشانسی را داشتند که انبارهای ذخیره شناوری جهت نیازهای انسانی هستند .
اهمیت پستاندران دریایی
پوست و روغن و گوشت آنها مورد استفاده انسانها قرار میگیرد اگر پستانداران دریایی مانند انسان چنین بکندی تولید مثل نمی‌کردند شاید این چنین به وسیله او صدمه نمی دیدند . هر ساله انسان بیش از ۴۰ میلیون تن ماهی از آب اقیانوس ها میگیرد . بی آن که این منبع غذایی تمام شود و یا نقصان گیرد .
اما این مطلب در مورد پستانداران دریایی که قدرت تکثیر کندی دارند و بسیاری از آنها زمانی به تعداد بی شمار وجود داشته و اکنون به خاطر نیازها و تمایلات انسان ها از بین رفته اند ، صدق نمی کند .
مثلاً سمور دریایی موجودی بسیار زیبا و یکی از با ارزش ترین پوست های دنیا را دارد ، در آغاز قرن بیستم پوست تیره براق این جانور ۱۷۰۰ دلار قیمت داشت . شکارچیان برای به دست آوردن این ثروت به شکار سمور دریایی که درد ساحل اقیانوس آرام از اورگون تا شمال آلاسکا یافت میشد، رفتند تا اینکه نسل این جانور را به کلی از بین بردند .
اکنون قانون حفظ محیط زیست از سمور دریایی حمایت می کند و معدودی از آنها در جزایر آلوتیان و در طول ساحل کالیفرنیا زندگی می کند .
از تمام پستاندارانی که اکنون در دریا ها به سر می برند سمورهای دریایی بیش از همه از لحاظ شکل به جانوران روی خشکی شبیه هستند . آنها تنها پستانداران دریایی هستند که هنوز پاهای عقب واقعی دارند این پاها کوتاه است و انگشتانی پرده دار دارد و مخصوص شنا می باشد ولی باله نیست.
گاو های دریایی دیگر پستاندران دریایی
از سوی دیگر گاوهای دریایی ظاهراً بیشتر برای زندگی در اقیانوس ها ساخته شده اند . این موجودات تقریباً بی مو یک و نیم تا سه متری ، به جای پاهای جلویی باله دارند و پاهای عقب خود را به کلی از دست دادند.
جای آنها در دنیای پستانداران مشخص نیست ، لیکن طبیعی دانان فکر می‌کنند که باید خویشاوندی دوری با فیل‌ها داشته باشند . آنها گروه دیگری را تشکیل می دهند که به شدت از دست انسان ها آسیب دیده است .
حدود یکصد و پنجاه سال پیش سنگین ترین گونه گاوهای دریایی یعنی گاو دریایی استلر ، ۹ متری با سیصد و ۳۵۰ تنی که در دریای برینگ در سواحل آلاسکا زندگی می کرد توسط شکارچیان نهنگ که بخاطر گوشتش آن را شکار می کردند به کلی منقرض شد .
اکنون فقط دو نوع گاودریایی باقی مانده است : گاو و علف خوار دریایی، اقیانوس هند ؛ ماناتی (گاو دریایی) نواحی استوایی آمریکا و آب های آفریقا.
گاوهای دریایی اخیر گیاه خوار هستند و با تنبلی روی اب دهانه رودخانه ها و در طول سواحل ، جایی که گیاهان زیادی برای تغذیه آن ها می روید لم می دهند .
آنها در دریا بچه های خود را به دنیا می آورند و پرورش می یابند و در خارج از آب بسیار ناراحت و بی دفاع هستند . نوع ماده آنها در بسیاری از افسانه ها به عنوان پری دریایی که نیمی ماهی و نیمی زن است آمده . به عقیده دریانوردان خرافاتی آنها شبیه پری دریایی هستند .
بزرگترین پستانداران دریایی گوشتخوار
شیر دریایی
خوک دریایی واقعی
گراز ماهی
شیرهای دریایی
که شامل شیر های دریایی و خوک های دریای خز دار می شوند و هنوز دارای گوش قابل مشاهده ای هستند .
خوک دریایی واقعی و گراز ماهی ، زائده ها را از دست داده اند ، زیرا مانع شنا کردن سریع آنها در زیر آب می شود و در نتیجه شباهت بیشتری به ماهی های مقاوم در مقابل جریان آب پیدا کرده اند .
بسیاری از خوک های دریایی بی رحمانه صید شده اما بعضی از آنها ارزش تجارتی چندانی ندارد . یک گونه آنها خوک های دریایی آموزش‌دیده هستند که اغلب در سیرک ها و باغ وحش ها به نمایش گذاشته می شوند . این جانور حتی بدون تمرین هم دوست دارد ماهی ها را به هنگام جست و خیز بر روی صخره های اقیانوس آرام به بالا و پایین پرتاب کند و دوباره بگیرد .
خوک دریایی واقعی گونه های بیشتری دارد . یکی از گونه های آن خوک دریایی تارک دنیا است که برخلاف تمام خوک های دریایی که در مناطق سردسیر یافت می شوند ، در مناطق استوایی زندگی می کند .
بزرگترین خوک دریایی واقعی سیل دریایی می باشد که طولش به چهار متر و نیم و با عرض سه مترو نیم و زائده ای زشت به طول ۴۰ سانتی متر از بینی‌اش آویزان شده است . این جانور را به‌خاطر چربیش آنقدر صید کرده بودند که تقریباً نسلش منقرض شده بود . اما دوباره در قطب جنوب و جزیره گوادلوپ در سواحل جنوبی کالیفرنیا یافت شده است .
داستان ناراحت کننده در مورد پستاندران دریایی
داستان ناراحت کننده تر در مورد گراز ماهی ها است . این جانور نیست مانند عموزاده کوچکترش خوک دریایی خزدار زمانی در سراسر ناحیه قطب شمال به وفور یافت میشد . اما شکارچیان بی‌رحمانه به تعقیب آنها پرداختند . زیرا علاوه بر پوست و روغن دو عاج ۶۰ سانتیمتری این جانور در بازار عاج فروشان قیمت خوبی خریداری میشد .
یکی از وحشیانه ترین روش های شکارچیان گرفتن بچه گراز ماهی و به شدت کتک زدن او بود تا زمانی که فریاد بکشد چون گراز ماهی ها والدین مهربانی هستند هر یک از آن ها که صدای فریاد بچه گراز ماهی را بشنود بدان سو خواهد آمد به دام شکارچیان می‌افتد. اکنون معدودی از گراز ماهی ها در نواحی دورافتاده گیرنلند و قطب شمال باقی مانده‌اند .
از تمام پستاندارانی که به دریا برده شده اند ، هیچکدام به اندازه نهنگ ها تغییر کلی نیافته و هیچکدام چنین وحشیانه توسط انسان شکار نشده اند .
از زمان‌های گذشته انسان از این غول قدرتمند اعماق آب می ترسید و حتی با وجود اینکه امروزه انسان با وسایل پیچیده فنی و الکترونیکی مجهز شده اما همچنان از این موجود بزرگ دریایی می هراسد .
نهنگ ها ، پستاندران دریایی
البته تمام نهنگ ها بزرگ نیستند و بعضی از آنها بیش از یک متر و نیم طول ندارند . دو نوع اصلی نهنگ وجود دارد که تمام نهنگ ها از آنها منشا گرفتند .
گروه اول نهنگ های بالنی که بزرگتر از همه هستند و بافتی سخت و قابل ارتجاع به نام استخوان آرواره در داخل دهان خود دارند . و دوم نهنگ های دارای دندان که شامل عنبرماهی ، پهن ۲۰ متری ، نهنگ قاتل و تمام دلفین ها و بالنها می‌شوند
نهنگ چنان به زندگی در دریا خو گرفته است که بسیاری از مردم هنوز آن را یک ماهی می دانند . زیرا با وجودی که نهنگ ثابت الحراره است واز هوا تنفس می کند اما همچنان از بسیاری از جهات مانند یک ماهی زندگی می کند . این جانور ، مانند برخی از پستانداران دریایی نیازی به رفتن به خشکی برای به دنیا آوردن نوزادان خود ندارد . به شدت در مقابل جریان آب مقاوم هستند، استخوانهای گردنش چنان کوتاه شده که سر کاملا به بدن چسبیده است ، پاهای جلویی به باله تبدیل شده و پاهای عقبش به طور کامل از بین رفته است .
تنها اثر باقی مانده از گوش خارجی نهنگ ، منفذ هایی در دو طرف سر نهنگ اندازه یک مداد است . سوراخهای بینی اش از جلو به پشت سر انتقال یافته و تبدیل به یک یا دو سوراخ شده است که جانور را قادر می سازد بدون آنکه کاملا از سطح آب خارج شود تنفس کند. لایه ضخیمی از چربی تنها نهنگ را در آب های سرد قطبی گرم نگه میدارد بلکه به هنگام سفر جانور به نواحی گرمسیری به عنوان ذخیره غذایی عمل می کند زیرا در آنجا غذایی که باب طبع نهنگ باشد ، فراوان نیست .
نهنگ ها بزرگترین پستانداران دریایی زمین
عظیم ترین نهنگ ها بسیار بزرگتر از هر جانور روی خشکی هستند . عظیم ترین نهنگی که تا به حال شده یک نهنگ آبی ماده به وزن یکصد و هفتاد تن بوده است . تقریباً به اندازه ۲۲۶۷ انسان متوسط
تمام نهنگ های بزرگ ، استثنایی به استثنای عنبر نهنگ ، نهنگهای بالنی هستند . آنها با شنا کردن در طول دریا با دهان باز از موجودات کوچک دریایی تغذیه می کنند آرواره آنها چنان وسیع است که مقدار بسیار زیادی آب به داخل آن می ریزد و سپس از کناره های صافی استخوانی شان با شدت به خارج برگردانده می‌شود . این صافی مانند پرده های درداخل دهان نهنگ ها قرار دارد . تعداد زیادی از موجودات دریایی کوچک به هنگام عبور آب در میان این صافی گیر می افتند . گاه بگاه زبان نهنگ این صافی را تمیز میکند و غذاها را به داخل معده می فرستد .
زندگی نهنگ ها
بسیاری از نهنگ ها شش ماه سال را در آب های قطبی می گذرانند ، جایی که تغذیه بسیار خوب است و سپس به دریا های مناطق گرمسیری برای جفت گیری و به دنیا آوردن نوزادان سفر می کند . بی شک به این خاطر که نوزادانشان در آبهای گرم پرورش یابند و پس از تکمیل لایه محافظ چربی در زیر پوست شان به مناطق قطبی رهسپار شوند .
نهنگ آبی ماده معمولاً هر ساله یک بچه به دنیا می آورد . این نهنگ ها کمی بزرگتر از نوع نر خود هستند و نوزادان آنها نیز به طور شگفت آوری بزرگ است در هنگام تولد هفت متر طول دارد که تقریباً یک سوم جثه مادر است . مدت ۷ ماه نهنگ آبی مادر از نوزاد خود مراقبت می کند روزی یک تن شیر مقوی به او می دهد . شیر دادن وقتی صورت می گیرد که نهنگ آرام روی سطح آب قرار گرفته است . وقتی نهنگ جوان توانست از خود مراقبت کند و فضا به دست آورد آنگاه بیش از ۱۵ متر طول دارد . هر نهنگ تقریباً در ۲ سالگی ۲۳ متر طول دارد .
امیدواریم که مقاله پستانداران دریایی برای شما خواننده محترم مفید بوده باشد ، باعث افتخار ما است اگر از وب بخش فروشگاهی ماسیا برند تولید کننده جواهرات صدفی و زیورآلات صدفی ( اولین جواهر بشر ) دیدن نمائید .